Άρθρο του Γιάννη Α. Φίλη στην εφημερίδα Έθνος 27.06.2025
Ήταν μια ωραία συνάντηση ενηλίκων ηγετών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ, οι οποίοι έκλειναν το γόνυ στον νταή της παρέας, τον Πρόεδρο Τραμπ. Ο Πρόεδρος είναι γνωστός για τη χυδαία γλώσσα και την εκδικητικότητά του. Έχει πει δημοσία για τις γυναίκες «Αρπάξτε τες από το …) και έχει αποκαλέσει χώρες της Αφρικής «Χώρες απόπατους» (σε ευγενική μετάφραση της λέξης “shithole”). Σε μια προεκλογική ομιλία είπε ότι αισθάνθηκε την ανάγκη να μιλήσει για τον παίκτη του γκολφ Πάλμερ του οποίου οι συμπαίκτες, όταν αντίκρυσαν τον ανδρισμό του στο ντους, αναφώνησαν: «Ω Θεέ μου, αυτό είναι απίστευτο».
Πρόεδρος έχει αποκαλέσει την κλιματική κρίση «μα@@@@@ς» και κατά την Washington Post, αυτός ο άνθρωπος στις δύο προεδρίες του έχει κάνει 30.573 ψευδείς δηλώσεις. Είναι αυτός που τώρα μας επιβάλλει να καταβάλλουμε το 5% του ΑΕΠ σε στρατιωτικές δαπάνες.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Ρούτε είπε ότι «Ο μπαμπάκας μερικές φορές πρέπει να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα» αναφερόμενος στη φράση του Τραμπ σχετικά με το Ιράν και το Ισραήλ ότι δεν ξέρουν «τι διάολο τους γίνεται» (σε επίσης ευγενική μετάφραση του “what the fuck they’re doing”). Υποτίθεται ότι ο Ρούτε κολάκευε τον Τραμ για να τον φέρει στα νερά του, έστω και αν έπαιζε την όποια αξιοπρέπειά του. Ουσιαστικά έπαιζε την εξουσία και τις μηνιαίες αποδοχές του. Αλλά κάτι παρόμοιο έκαναν και οι υπόλοιποι ηγέτες με εξαίρεση τον Σάντσεθ της Ισπανίας, ο οποίος δεν δέχτηκε το 5% για τη χώρα του. Ο Τραμπ απείλησε με το γνωστό του εκφοβιστικό ύφος ότι οι Ισπανοί θα το πληρώσουν με οικονομικές κυρώσεις, κάτι πολύ δύσκολο αφού οι οικονομικές συμφωνίες γίνονται μέσω των Βρυξελλών.
Η διάσκεψη διήρκεσε μόνο ένα πρωινό με μια πολύ σύντομη ανακοίνωση, λόγω της περιορισμένης δυνατότητας συγκέντρωσης του Τραμπ. Και όλοι έφυγαν ευτυχείς έχοντας θωρακίσει την ασφάλεια των λαών τους. Ας δούμε αν αυτό ισχύει.
Προ ημερών δημοσιεύθηκε έρευνα του Conflict and Environment Observatory, σύμφωνα με την οποία οι νέοι εξοπλισμοί του ΝΑΤΟ θα προκαλούν ετησίως εκπομπές 200 εκατομμυρίων τόνων αερίων θερμοκηπίου, ίσες με τις διπλάσιες ετήσιες εκπομπές της Ελλάδας. Τα αέρια αυτά εκλύονται κατά την παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου για τα οπλικά συστήματα και κατά τις ασκήσεις και τις μάχες που απαιτούν πετρέλαιο και κηροζίνη σε τεράστιες ποσότητες. Συνολικά, όλοι οι στρατοί παγκοσμίως συμβάλλουν με το 5,5% όλων των εκπομπών, σχεδόν ίσες με τις συνολικές εκπομπές των 27 της ΕΕ.
Η ασφάλεια μιας χώρας δεν είναι μόνο στρατιωτικού τύπου. Είναι κυρίως περιβαλλοντική και κοινωνική. Για παράδειγμα, η υπηρεσία Κοπέρνικος της ΕΕ ανακοίνωσε τον Απρίλιο ότι οι πλημμύρες και οι καταιγίδες του 2024 επηρέασαν αρνητικά 413.000 Ευρωπαίους. Το World Resources Institute τοποθέτησε τον Μάιο την Ελλάδα στη 19η θέση παγκοσμίως σχετικά με τον κίνδυνο ανεπάρκειας νερού. Έρευνα του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ που δημοσιεύθηκε τον Μάιο έδειξε ότι το 2024 σημειώθηκε ρεκόρ καταστροφής από φωτιές στα δάση. Χάθηκε δασική έκταση ίση με τη μισή Ελλάδα. Η οργάνωση Oceana προέβλεψε ότι μόνο τα πλαστικά από την Coca-Cola το 2030 θα φτάνουν ετησίως τα 602 εκατομμύρια κιλά. Όλα αυτά είναι τελείως ενδεικτικά.
Η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών συνεπάγεται μείωση των δαπανών για την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική πρόνοια, την εξάλειψη της φτώχειας και των ανισοτήτων και άλλα. Το ίδρυμα New Economics Foundation δημοσίευσε έκθεση προ ημερών σύμφωνα με την οποία οι χώρες της ΕΕ μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες κατά 613 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για να φθάσουν το 5%. Η Έκθεση τονίζει: «Η απαίτηση από τους πολίτες να σφίξουν τη ζώνη ενώ οι αμυντικές δαπάνες και τα κέρδη των επενδυτών όπλων καλπάζουν, υπονομεύει την κοινωνική ανθεκτικότητα στην οποία στηρίζεται η ασφάλεια».
Η Κομισιόν έχει υποσχεθεί απλούστευση των περιβαλλοντικών κανονισμών για τις επιχειρήσεις, καθυστέρησε για ένα έτος τον νόμο για την ανάσχεση της αποδάσωσης και ουσιαστικά ακύρωσε τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης. Κάντε το όπως ο Τραμπ.
Καμιά χώρα δεν είναι ασφαλής όταν ψήνεται από τους καύσωνες και πνίγεται από τις πλημμύρες, δεν έχει επαρκείς και καθαρούς υδατικούς πόρους, δεν έχει δημόσια υγεία για όλους, δεν επενδύει στην εξάλειψη της φτώχειας και τόσα άλλα, αλλά στηρίζει την ασφάλειά της μόνο στα όπλα. Σε έρευνα της ομάδας μου στο Πολυτεχνείο Κρήτης που δημοσιεύσαμε το 2018 για την κλιματική ασφάλεια παγκοσμίως, η Ελλάδα ήταν 23η μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ. Ελάχιστα ασφαλής. Τα νεότερα δεδομένα δεν δείχνουν βελτίωση.
Ο Τραμπ έμεινε ενθουσιασμένος από τη διαμονή του στο ολλανδικό βασιλικό παλάτι, ο Ρούτε ήταν όλο χαμόγελα που τα βρήκε με τον “daddy” και οι ηγέτες μας υποσχέθηκαν μερικά ακόμη δισεκατομμύρια στους κατασκευαστές όπλων για να μην στενοχωρήσουν τον πλανητάρχη. Ακόμη πασχίζω να καταλήξω πώς πρέπει να αισθανόμαστε εμείς οι υπόλοιποι.